همیلا (مناظره پسر ’لر و دختر شهری

بخش دوم…
پسر- خِرسون سَی ِ کینِن به همیلا به پی یاهِن
خِرسون سَی ِ کینِن زمِنِه ره بِسگاهِن
گَو ویَل اِروِن ور مِنِه رَه رَهنِه اِپاهِن
اَر خرس بی یا با کَل ِ ’گرزا اِدِراهِن
خرسِه اِزَنن ِ با کَل ِ گرز تابِرِه اِز حال
گوشاسه گِرِن و اِکَشِنِس به دم ِ مال
دختر- ای ’لر بچه بنگر به لباسم چه قشنگ است
چین ِ کت و پاچین من از شهرفرنگ است
بین چین و پلیسه چقدر رنگ به رنگ است
این فرم جدید است که خوش ’برَش و تنگ است
این فرم قشنگ است نه آن چادر و مِینا
این خوب لباسی است نه شولار همیلا
پسر- خیاط پدر سَی تونِه کِردِه مِنِه کیسه
کِر ونده به کیسه بِس اِگو چین و پلیسه
’جوِه ت به تَنِت مِسَ بِرِهزه هِی اِدیسِه
تَرسم که عرق ’پای همه پاهات ِ بخیسه
مَرپیل نِداری بِروی تا دم بازار
مَر چیت نِداری بکنی ’جوه و شولار
دختر- سلمانی ما پیچ و خم از زلف در آرد
صد تاب به یک تاب زهر تاب بر آرد
گاهی به سر انگشت پس گوش بخارد
تا آنکه ترا بر سر این راه بکارد
خوش بر‌ِش و کوتاه بود زلف چلیپا
دلها همه از شانه بریزد به سرپا
پسر-’بووتون همه ’مردِه که پَلاتونِه بریدین
تِی نفس خوتون هیچ خجالت نکشیدین
قیچی نِه کشیدین، همه دلهانِه که دیدین
پَ سی چه به درد دل دلها نرسیدین
ایکاش ’مو دِلاک قرمساق ِ بدیدم
تا تار ِ سر ِ زلفِت ِ باجون بخریدم
دخترـ-بین صورت من از اثر پودر شده ماه
سرخی لب من ز رژ اینسان شده دلخواه
این زلف خم اندر خم من گشته چلیپا
آرایش ما بین و خبر بر به همیلا
تا کلفتی خانه ما را بپذیرد
یا غم خورد آنقدر که از غصه بمیرد
پسرـ-ای قَدر نَساهین به ’گپاتون گچ و آهک
آهک اِرَوه ’ورمِنِه تی تون اِزنِه لَک
زلفانِه مَپیچین بِه یَک چی ’دم اردک
سینه مَکنین واز و زِ سرما بَزِنین دَک
ای پنجه رِازون کَل وکوسه نَدرارین
مَرتعزیه خونین که شیطونِه اِیارین
دخترـ-دیگر سخن از عاشق و معشوق چه دانی
از چیست که از عشق سخن هیچ نرانی
عاشق تو نئی ’لر بچه ای چشم چرانی
این است از این کارتو شرمنده بمانی
برگو که شده عاشق چشمان همیلا
برگو که شده شیفته زلف ِ زلیخا
پسر-’در گَل مَل و مَستِن که مَنی کوگ ِ بِهارِن
گَل گَل اِ’روِن ’که بَن و ’کل ’خنگ ئی یارِن
’درگَل همِه ’پای لیوَه و ’کرگَل همِه هارِن
عاشق اِبوهِن ’وریَک و بازی اِدِرارِن
دستابه مِنِه دست، اِ’سگاهِن به پَس دار
لَوها به مِنِه لَو اِ’رون تابه ته ِ غار
دخترـ از دار و پس غار من آگاه نباشم
با عشق تو ای بچه لر همراه نباشیم
من مثل همیلای تو گمراه نباشم
من آدمم و هیچ در این راه نباشم
بیزارم از این عشق اگر عشق تو این است
ای خاک به فرق تو اگر عشق چنین است
پسر- چی کهنه ’لری ’ورکِل مال اَر نَروی شو
اَر زیر لاحافس نه تِپی شَو به مِنِه خَو
اَر سینه بسینه س نَنِهی ’لو به مِنِه ’لو
پستونِس ِ اَر مثل اِناری نکنی اَو
ایطور اَیَربِس نکنی،‌ کیف چِه دارِه
اَر عشق نَبو حال دل و جون ِ ’مو زاره
دخترـ ترسم که پریشان شوی از زلف پریشان
از کفرِ سر زلف ز دستت رود ایمان
مجنون شوی و سربگذاری به بیابان
فرهاد صفت بر سر این کار نهی جان
بیچاره تو از عشق خبر هیچ نداری
بهتر که در این مرحله پا را نگذاری
پسر- فرهاد ِ اِبَرم تشنه اِیارم ز سر اَو
مَر سنگ تِرا’شم که ز تر’سم بِکنم تَو
فرهاد سبیلو که ’گرهد از وَرِ خسرو
شیرویَنِه ’گن میرِه که کَشتِس به مِن ِ خَو
نِیدی ’لرِ وَختی که سبیلا سه بِدِه تَو
نِیدی ’لر‌ِ وَختی ببره دست به پِشتَو
دختر-مادوست نداریم به غیر از دل بیمار
خوبان نپسندند به جز دیده خونبار
تا سر نسپاری نشوی محرم اسرار
البته شنیدی غم مجنون ِ دل افکار
کان عشق بیچاره چه ها دید و چه ها کرد
مجنون ِ دل آزرده جفا دید و وفا کرد
پسر-مجنون نگو باس بَدم ، بی پدری کرد
’ور کَند دَم ِ مال و یَه مشت لیوِه گَری کِرد
’اولیوِه زخوس ’پای همه دنیانِه بَری کِرد
در ’مردن معشوقه چقدر بی هنری کِرد
لیلیس که ’مرد اِز پی ’اوسی چِه پَ و استاد
وَستَی سر ِ قبرِس پَ دیَه سی چه ’ورِیستاد
دختر- ای ’لر بچه از مرحله عشق تو دوری
زین مرحله دوری تو که سرمست غروری
زیرا که جوانی تو و در عیش و سروری
مجنون دل آزرده اگر کرد صبوری
اومانده که از سوز چو شمعی بفروزد
تا قطره آخر همه شمع بسوزد
پسر- ایکاش در ’او موقع هم او’چوبرسیدم
تا تیَمِ ِ بِوَندم ’مو و مجنون ِ بدیدم
هَل هیز ِ بِوردم ’مو و گرز ِ بکَشیدم
ده دِنده به یَه جامو ز مجنون بِبریدم
کوربید ؟ ندید لیلی بیچاره چطَو مرد
’او مَند که دی آبِروی میر گَلِه ’پای برد
دختر- ’لر بچه نخواندی ز زلیخا که چه ها کرد
دیدی که چسان معرکه عشق به پاکرد
بیچاره بدبخت جفا دید و وفا کرد
تا یوسف کنعانی خود کامروا کرد
مائیم که بر هر که دل خود بگذاریم
در راه وفاداری او جان بسپاریم
پسر-اِی جِن بِزَنه ’ور سر و مَنگال ’زلیخا
آلی بِبَرِس کِرد همه زَنگَل ِ رسوا
یوسف که قشنگ بید، اِدی نِس همه دنیا
چِس بید که خشخار خوسه وَند بید به نَمونا
صد حیف که ’او موقع به دنیا ’مو نِبیدم
افسوس نِبیدم که پَلاسِه بِبریدم
دختر-تکذیب ز عاشق مکن این راه وفا نیست
این صحبت بیجای تو البته به جانیست
این صحبت عشق است که تکذیب روانیست
’لر بچه اگر عشق نباشد که خدا نیست
انصاف نباشد که ز ما در گِله باشید
از چیست شما این همه کم حوصله باشید
پسر- مِلکی که پر اِز خارَه و جز شوره نِدارِه
اَرتخم وفا بِس بِوَنی فایده ندارِه
آدم ’هنه کم اسم زئی ِ مِلک نِیارِه
عاقل ’هنِه که تخم به ئی مِلک نکِاره
زینگَل که به ظاهر همه سون حور سرشتین
در قلب ِ هونو روز ازل اسم وفانِه ننوشتِن
دختر- بهتر که در این شوره زمین تخم نکارید
ایکاش شما از دل ما یاد نیارید
هرگز به درِ خانه ما پا نگذارید
این غیر هوس نیست شما عشق ندارید
ما گر به تمنای شما دل بسپاریم
هر روز بهر بندی و هر لحظه شکاریم
پسر- ’در عشق چِنِه؟ عشق ثمر هیچ ندارِه
آه دل عاشق که اثر هیج نداره
معشوقه که اِز عاشق ِ ’خوس یاد نی یاره
هرچه اگِریوِه، ’هو خبر هیچ نداره
عاشق شَو و روز اشک ز تی هاس اباره
معشوقه هَمِس تخم جفا کاری اِکاره
دختر- آنان که در این بادیه بی نام و نشانند
در دل به فغانند ولی بسته دهانند
یک قطره اشکی که ز چشمش بفشانند
اندر عوضش کشور دل را بستانند
ما نیز بسوزیم و شما بی خبرانید
ماهم به فغانیم چرا دل نگرانید
پسر- پَ بِهل بِرم مال، علی بازِ بی یارم
گلزاده و گلنار و پریناز ِ بی یارم
کا رحمت و مِرداس ِ خوش آواز ِ بی یارم
’تشمال ’خمون و ’دهل و ساز ِ بی یارم
تا ایل وتبارم همه زی کار بِفهمِن
’درگَل به عروسیت به خَهمِن و به چَهمِن
دختر- مردان همه گر در بر ما سر بگذارند
گر روی زمین لولو و گوهر بشمارند
هرگز نگذاریم به ما دست بیابند
دانیم که این قوم وفا هیچ ندارند
شیطان صفتانند به صورت همه انسان
انسان به جمالند به معنی همه حیوان
پسر- پَ زلف کِرِنج ِ نَوَنین ورپِس ابرو
پَ نرگِس کال ِِ نگوهین نرگِس جادو
اَر راست اِ’گوهین پَ نَدراهین ز پس ِ تو
پَ گوشه ابرو نَنِشونین به یارو
پَ سر زمِنِه پنجرِه سی چه اِدِرارین
ئی سی دل کینه که ’چو’نو عشوه ئی یا رین؟
دختر- فهمید که ’لربچه به او عشق ندارد
مفتون نشده ست او،‌که به وی قلب پریشان بسپارد
با مهر و وفا هیچ سر و کار ندارد
عاشق نشده ست او که به وی جان بسپارد
آن ماه دل افروز از آن کار کِسل گشت
افسرده و شرمنده و بسیار خجل گشت
’لر بچه تی یاسِه زِ مِنِه تیس نَورداشت
او تیر ز مژگونِس و ئی سینه سپر داشت
او فکر دگر داشت ئی فکر دگر داشت
او سوز ز خود خواهی و ’یو سوزِ جگر داشت
تِی ’خس اِگود، ئئ’ ’ددَرو چی خرمن ِ نازه
’یو چندی قشنگه که نه پهن و نه درازه
دختر- ای لب لعلم مگر امروز سرابی
ای ناز و کرشمه مگر امروز به خوابی
ای زلف چلیپا زچه در پیچش و تابی
ای نرگس شهلا زچه رومست و خرابی
کاین ’لربچه این سان به سرپای ستاده است
وز تیر جگر دوز من از پا نفتاده است
اِدبار به خَو بید ’وریستاد سر ِپا
بدبختی اِویِد بیدو رسید بید دَم ِ صحرا
دنیا سرانگشته ِ گِرد بید مِنِه ’لوا
پیمانه پر آبید و اِرِهسِست به سر پا
از دیر، قضا و قدر ئی صحنِنِه دیدِن
اخما مِنِه تَک هر رو دِویدِن و رِسیدِن
بی موقع مَشیت مِنِه سیلا سرِ دِروِرد
ئی مَحصِل ِ ’قز هیچ ندارِه به کسی قید
خند ِستَی و چشمک به قضا و به قدر زِید
او ’پای همه نِه دید ولی او نِه کسی نِید
’جمنید ’لوانِه که ’یونِه سی چه نَزیِده
تقدیر ’گدِس حرف مَزِن عشق نَویِده
آراست سپاهی ز سر زلف پریشان
صف زد سپه ناز و کرشمه به بر آن
اند ر پی قتلش بنوشتند چو فرمان
آن حکم به چشمان سیه داد و به مژگان
آن ماه دل افروز در آن کار دو دل بود
چون فکر بدی داشت از آن فکر خجل بود
دانی ز چه تردید سپر شد سر ِ راهش
چون دید که زیباست بسی طرح کلاهش
وان حالت مجذوبی و آن طرز نگاهش
شیرینی آن لهجه و آن صورت ماهش
شد محو تماشای آن صورت زیبا
افسوس بسی خورد به آن قامت رعنا
باز آن بت مغرور ز نو فکر دگر کرد
خودخواهی خوبان به دلش باز اثر کرد
باناز و کرشمه به بر خویش نظر کرد
سردار محبت سپه عشق خبر کرد
صفها همه آراسته گردید ’معَجل
تقدیر موید شد و تصمیم ’مسَجل
عشق ئی ’چو رسید عقل چو دیِدس زوَرِس چِست
معشوقه به عشق لَونِه گَزید عشق اِخَندِست
’لر بچه نِه دید و دلس اِز شوق اِشَنِگست
اِز شدت شادی رخِش آبید چو اَنگِشت
معشوقه ’گدِس کِی تو اِویِدی ’مو ندیدم
’گد تیر ِ کمون کن بِزَنِس چون ’مو رسیدم
او زین همه خیره سری بود چو ننگش
ابروی کج خویش کمان کرد به چنگش
مژگان سیه بود چو پیکان خدنگش
این تیر وکمان داشت که می رفت به جنگش
آن ماه دل افروز به چشمش چو نظر کرد
تیر نظر از قلب سیه بخت گذر کرد
با تیر نظر زِیدِس و وَستَی به سر خاک
مژگون سیه سینه بی کینه ِ سِ کردچاک
چَسبِست به یَک چی سر پاکت بزنی لاک
دستا به سردست نشست بید به سرخاک
’گد وای ’مو رَهدم دی یَه، ’گد: ای بسلامت
’گد کِی تونِه بینم دی یَه، ’گد: روز قیامت
ئی قشقره از عشق چو وابید هویدا
عشاق ستم دیده اِویدِن مِنِه دنیا
لیلی، ’خوس و مجنونِس و وامق، ’خوسو عَذزا
کف زِیدِن و صف زِیدَن و استان به سرپا
شیرین ’تر’کِستی ’خو’سو خسرو چو رسیِدن
گَرزِیِن چو فرهادِ سراِشکنَدِنِه دیدِن
شیرین به غضب گفت: پس این مرد کجا بود
در خاطر ما مانده که این عاشق ما بود
این بود قتیل من و قتلش چه به جابود
تقصیر ز ما چیست که این کار خدا بود
عاشق ’بد و از تیشه بیداد نترسید
جان داد به معشوقه و فرهاد نلرزید
فرهاد ’گدی : زینه که قلب ’منِه ’سوهدِه
امروز دو روزه زِجَهَنِم ’یو ’گرهدِه
پیل او ’چو نبید کَ ’یو چطور مالک ِ ’پحته
هم باز قشنگه یو مَنی حوری ’لوده
معشوقه به او گفت که :‌ تقدیر تو این است
تقصیر ز ما نیست اگر عشق چنین است
دختر- ای دوست مپندار که تو عاشق مائی
بیچاره و در حالت تسلیم و رضائی
ای عاشق دلداده تو مجذوب خدائی
’هشدار که تو آینه غیب نمائی
از ماست پدیدار ولی عشق ز ما نیست
از منبع فیض است و جز از سّر خدا نیست
پسر- حالا که اِ’گوی عشق جز از سر خدانید
پَ جون ’مو از جون تو البته جدانید
افسوسم زِ اینه که مِنِه قلب تو یه ذره وفا نید
دونی که مِنِه وادی عشق شاه و گدا نید؟
حالا که تی یا کال ِ تو تَش زِیدِه به جونم
باید که اجازه بدهی پات ِ ببوسم
تا خواست اجازت دهد ماند زبانش
دانست که آن تیر سر آورده زمانش
خوشنود از این بود که افتاده به دامش
لکنت به زبان ماند که ترسید ز جانش
افسرده از این بود که می دید جدائی
خرسند از این بود که می کرد خدائی
’لر بچه ’ورشستاد به پا عزم وفا کِرد
بنگر که چطو حق ِ وفانِه ’هوا ادا کِرد
سِلی ’هوبه معشوقه وسِیلی به هوا کِرد
گویا گِله از یار ستمگر به خدا کِرد
چی بید اِلَرزِست ولی هیچ نه واستاد
وستَی به سر پاس و دریغا نه ’ورِستاد
پایان

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *